Traumatic eye injury: disease
ดูเรื่อง approach to traumatic eye injury
Ocular chemical burns
- Eye irrigation (หลังจากให้ anesthesia) ด้วย NSS/RLS ผ่าน IV tube + manual active irrigation (หรือ Morgan lens) นาน 30 นาที สลับกับวัด pH ที่ inferior cul-de-sac ที่ 5 นาที และ irrigation ซ้ำจนกว่า pH จะกลับมาปกติ (6.5-7.5 หรือเทียบกับข้างปกติ) และวัด pH ซ้ำอีกครั้งที่ 30 นาทีหลังจากหยุด irrigation
- Topical ATB (fluoroquinolone) และ consultation ในรายที่ significant exposure
- Cyanoacrylate (กาวร้อน) กระเด็นเข้าตาจะไม่เกิด toxicity ต่อ cornea ให้ remove เฉพาะก้อนที่หยิบออกได้ง่าย ถ้าเปลือกตาติดกันอาจต้องดึงแยกออกอย่างนุ่มนวล ป้าย erythromycin ointment เยอะๆ กาวจะหลุดได้เองในอีก 2-3 วัน ให้ F/U ophthalmologist ภายใน 24 ชั่วโมง
Orbital compartment syndrome
- มี acute loss of VA, RAPD present, proptosis, diffuse conjunctival hemorrhage และมี IIOP (เปลือกตาตึง ไม่สามารถกดตาลงไปได้ “tight orbit”)
- ทำ lateral canthotomy + inferior cantholysis
- ทา povidone-iodine และทิ้งให้แห้ง
- ทำ field block แทงเข็มที่ lateral aspect ของ orbital rim และฉีด 1-2% lidocaine with epinephrine 3-5 mL ไปทางด้านบนและล่าง 1-2 cm ตาม orbital rim
- ใช้ straight hemostat บีบไว้ตามแนว lateral canthus 1 นาที และใช้ blunt-tipped scissor ตัดยาวประมาณ 1 cm (lateral canthotomy)
- ดึง inferior lid ลงล่างคลำ หรือ dissect ให้เห็น inferior crux แล้วตัดออก (inferior cantholysis) ถ้า IOP ยัง > 40 mmHg ให้ตัด superior crux ด้วย
- อื่นๆให้ยกศีรษะสูง > 45o, ใช้ยารักษา IIOP เหมือนใน glaucoma, pain control, แก้ไข coagulopathy, ป้องกันการไอ อาเจียน เบ่งอุจจาระ
Open globe injury
- อาจวินิจฉัยได้ชัดเจน เช่น volume loss, full thickness laceration, uveal tissue prolapsed; หรือสงสัยถ้ามี 360o subconjunctival hemorrhage, tear drop pupil, hyphema
- ให้ immediate consultation และหลีกเลี่ยงการตรวจอื่นๆที่อาจเพิ่ม IOP รวมถึงการให้ topical eye solutions
- Eye shield, bed rest + head elevated 30o, IV ondansetron, IV opioid (หลีกเลี่ยง NSAIDs), sedation
- Ocular CT without contrast 1-2 mm (sensitivity 60-70%)
- NPO, Tetanus prophylaxis, Systemic ATB (vancomycin 15 mg/kg [max 1.5 g] + ceftazidime 50 mg/kg [max 2 g])
Ruptured globe; ภาพจาก medscape |
Traumatic Hyphema
- Emergent consultation ใน traumatic hyphema gr III-IV (> 50%), bleeding tendency, หรือร่วมกับมี IIOP
- Eye shield หรือ eye patch, bed rest, dim light, head elevated 30o, topical analgesia, IV opioid (หลีกเลี่ยง NSAIDs), IV ondansetron, topical cycloplegia (ห้ามให้ถ้าสงสัย open globe หรือ narrow angle glaucoma), topical glucocorticoid (รักษา iridocyclitis และป้องกัน posterior synechiae)
- ถ้ามี IIOP รักษาเช่นเดียวกับ acute angle closure glaucoma
- Admission ถ้า hyphema > 50%, IOP > 30 mmHg หรือมี bleeding tendency; ถ้า D/C ให้นัดดูอาการและวัด IOP ทุกวัน
Traumatic vitreous hemorrhage
- มีอาการตามัวเห็นเป็นหมอก เงา ใยแมงมุม ไม่เห็น red reflex
- Head CT ใน trauma หรือสงสัย non-accidental injury ในเด็กเล็ก
- Urgent consultation
Retinal trauma
- Acute retinal break เห็นแสบวูบวาบ จุดดำลอยไปมา มี visual field defect
- Retinal detachment เห็นแสบวูบวาบ จุดดำลอยไปมา มีเงาเหมือนมีม่านบัง มี visual field defect
- Purtscher retinopathy ตามัวทันที มี retinal hemorrhage หรือ cotton wool spot รอบ optic nerve จาก traumatic compression ของขา หน้าอก หรือ ศีรษะ
- Commotio retinae เป็น retinal edema (whitening) จาก blunt injury
Traumatic optic neuropathy
- มักเกิดจาก indirect injury เช่น กระแทกอย่างรุนแรงที่ขมับหรือหน้าผาก ทำให้เกิด nerve concussion หรือเกิดจากแรง deceleration หรือ rotation อย่างรวดเร็ว ทำให้เกิด nerve avulsion
Eyelid laceration
- Consultation (eye, plastic) ในรายที่สงสัย open globe, intraocular FB; laceration ที่เป็น full-thickness, involved lid margin, involved lacrimal duct, with fat herniation (orbital septum injury), poor alignment หรือ avulsion
- Simple laceration ในแนว horizontal ตามแนวผิวหนัง ขนาด < 25% สามารถหายได้เองโดยไม่ต้องเย็บ อาจติดด้วย surgical tape และทา ATB ointment
- Uncomplicated laceration ทำเช่นเดียวกับ wound closure อื่นๆ (prep, drape, local anesthesia, irrigation, exploration) ใช้ 6-0, 7-0 nylon, prolene หรือ fast absorbing plain gut เย็บ simple interrupted หรือ running sutures ถ้าแผลลึกอาจเย็บ inner layer ด้วย 5-0, 6-0 vicryl และนัด suture removal 5-7 วัน
Corneal abrasion
- สามารถเรียกชื่อแบ่งตามสาเหตุ ได้แก่ traumatic corneal abrasion (+ FB related, contact lens related), spontaneous corneal abrasion (recurrent erosion syndrome)
- ในรายที่ทนการตรวจไม่ได้ (ถ้าเปิดตาแล้วไม่มีลักษณะของ penetrating trauma) ให้หยอด tetracaine eye drop อาการจะดีขึ้นภายใน 10 วินาที (หมดฤทธิ์ใน 10-20 นาที)
- VA อาจลดลงได้มาก (ถึง 20/400 [ปกติจะลด 20/25-20/40]) ถ้า abrasion อยู่ตรงกับ visual axis หรือมี corneal edema (hazy gray appearance) สามารถพบได้หลังจากที่กดหรือขยี้ตามานานๆ (> 12 ชั่วโมง) ต้องแยกจาก corneal infiltrate
- Fluorescein staining จะติด abrasion เป็นสีเหลืองเมื่อมองด้วยตาเปล่า ถ้าใช้ cobalt blue filter จะเห็นได้ชัดขึ้น
- Topical ATB แนะนำให้ 0.5% erythromycin ointment QID x 3-5 วัน หรือ trimethorprim/polymyxin B, sulfacetamide eye drop; ในคนที่ใส่ contact lens ต้องให้ยาที่คลุมเชื้อ Pseudomonas ได้แก่ ofloxacin, ciprofloxacin, tobramycin, gentamicin
- Pain control: ใน small abrasion < 4 mm ที่มักหายภายใน 1 วันให้ PO หรือ topical NSAID; ใน large corneal abrasion อาจต้องให้ PO opioid (para with codeine) x 48 ชั่วโมง, cycloplegic drop ในรายที่มี photophobia ให้ได้ถึง 48 ชั่วโมง (เช่น 0.5-1% cyclopentolate BID), +/- patching ถ้า > 50% corneal surface (ไม่แนะนำใน small abrasion)
- Consultation ภายในวันนั้น ถ้ามี corneal infiltration/ulcer, hypopyon, FB ที่ remove ไม่ได้
- F/U ophthalmologist ในรายที่มี large epithelial defect, purulent discharge, VA drop > 1 แถว, เด็กที่ไม่ยอมลืมตา หรือมี persistent discharge, corneal abrasion ที่ไม่หายใน 3-4 วัน
Corneal FB
- ถ้า FB จำนวนมาก (เช่น ทราย) ให้ topical anesthetic ทำ irrigation แล้วตามด้วย swab
- หลังจากให้ topical anesthetic ให้ remove FB โดนมี magnification (slit lamp, loupes) โดยใช้ needle no.25, 27 (หันด้านเอียงขึ้น เข้าหาแก้วตาจากด้านข้าง เอียงเข็มสัมผัสกับส่วนโค้งของแก้วตา)
- เมื่อ remove FB ที่เกิดจากเหล็ก มักมี rust ring และ reactive infiltrate เหลืออยู่ ซึ่งมักจะหายเอง จึงไม่แนะนำให้ remove ออก เพราะอาจจะทำให้เกิดเป็น scar ได้
- Topical ATB เช่นเดียวกับ corneal abrasion
Sue Stevens. Extraction d’un corps étranger cornéen. RSOC Vol. 08 No. 09 2011 pp 21. Publié en ligne 09 janvier 2011. |
Conjunctival injury
- ได้แก่ subconjunctival hemorrhage, conjunctival lacerations, FBs, abrasion, chemosis
- Subconjunctival hemorrhage ถ้าเป็น flat hemorrhage มักจะไม่สัมพันธ์กับ intraocular injury ซึ่งจะหายเองใน 2-3 สัปดาห์ อาจหาสาเหตุในรายที่สงสัย (HT, coagulopathy); ถ้าเป็น bullous subconjunctival hemorrhage อาจจะบดบัง scleral laceration ได้ให้ urgent consultation
- Chemosis ไม่จำเพาะพบได้ใน trauma, allergic reaction, inflammation, hypoalbuminemia, infection นอกจากนี้ยังพบใน post-traumatic cavernous sinus thrombosis ซึ่งมักจะมี dilatation ของ surface vessel ร่วมด้วย
- Conjunctival laceration ให้ตรวจด้วย slit lamp ใช้ไม่พันสำลีช่วยช่วยให้เห็นก้นแผล (R/O open globe injury); ใน isolated abrasion หรือ superficial laceration < 1 cm ให้ ATB ointment QID x 1 สัปดาห์ + F/U 1-3 วัน
- ในรายที่ไม่สามารถ R/O open globe injury ได้ (laceration, bullous subconjunctival hemorrhage) ให้ emergency consultation และทำ orbital CT; Urgent consultation ในรายที่ laceration > 1 cm หรือมี embedded FB ร่วมด้วย
Orbital fracture
- มาด้วย periorbital ecchymosis, pain on lateral gaze, diplopia (muscle entrapment), paresthesia on infraorbital nerve distribution, bony stepping, crepitation
- Orbital CT ในรายที่สงสัยตามอาการข้างต้น
- Immediate consultation ในรายที่มี globe injuries, severe vagal symptoms (N/V, bradycardia) จากการกระตุ้น oculocardiac reflex สัมพันธ์กับ muscle entrapment
- ในรายที่มี muscle entrapment, enophthalmos หรือ orbital dystopia, naso-orbital-ethmoid fracture + medial canthal ligament/lacrimal apparatus injury ให้ F/U ภายใน 24 ชั่วโมง
- F/U ophthalmologist ภายใน 1 สัปดาห์, ให้ PO ATB (amoxicillin-clavulanate, azithromycin) ในรายที่มี sinus Fx, elevated head, cold pack 48 ชั่วโมง, PO corticosteroids ในรายที่มี limited EOM, decongestant
Lens subluxation/dislocation
- มี decrease VA, monocular diplopia, iridodonesis (ม่านตาสั่น), small pupil
Choroidal injury
- Choroidal rupture จาก blunt injury ทำให้เกิด white/yellow streaks โค้งเข้าหา optic disc
- Chorioretinitis sclopetaria เกิดจาก high-velocity penetrating injury มี shock wave ทำให้เกิด retina/vitreous hemorrhage และ choroidal rupture ทำให้เกิด white/yellow steaks ในลักษณะ claw-like pattern
Ref:
Tintinalli ed8th, Up-to-date
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น