Wrist injury
ซักประวัติและตรวจร่างกาย
- Mechanism of injury เช่น ล้มเอามือยันพื้น ถ้าส่วนที่กระแทกเป็น thenar eminence ส่วนที่น่าจะบาดเจ็บก็คือ scaphoid หรือ support ligament ถ้าเอาส่วนกระแทกเป็น hypothenar eminence น่าจะบาดเจ็บที่ triquetrum, pisiform หรือ support ligament
- ดู: symmetry, ROM (dorsiflexion, palmar flexion, radioulnar deviation), deformity, soft tissue swelling
- คลำ: bony landmark ด้าน dorsal ได้แก่ anatomical snuff box [scaphoid bone ระหว่าง radial styloid, EPL และ EPB], Lister’s tubercle [ตรงกับ EPL ซึ่ง distal กว่าจุดนี้เป็น scapholunate joint ถ้าเจ็บอาจตรวจ scaphoid shift test โดยทำ wrist ulnar deviation กดที่ scaphoid tuberosity แล้วเลื่อน wrist เป็น radial deviation จะรู้สึก “clunk”], lunate และ triquetrolunate joint [ร่องตรงกลางข้อมือ ตำแหน่ง ulnar ต่อ scapholunate joint จะคลำได้เมื่อทำ wrist flexion], ulnar styloid, triquetrum และ triangular fibrocartilage complex [ตำแหน่ง distal ต่อ ulnar styloid อาจตรวจ triangular fibrocartilage complex เพิ่มโดยทำ ulnarcarpal stress test โดยทำ loading ที่ wrist ในท่า ulnar deviation จะปวดหรือ “click”]; ด้าน palmar ได้แก่ scaphoid tuberosity, scaphotrapezial joint [ที่ base ของ thenar eminence], hook of hamate (จุดตัดเส้นที่ลากจาก 1st web space ขนานกับ proximal palmar crease (Kaplan’s line) กับ เส้นที่ลากจากขอบ ulnar ของนิ้วนาง), pisiform [ที่ base ของ hypothenar eminence], FCR, PL, FCU
- ขยับ-วัด: passive ROM, pronation-supination forearm (piano key sign เมื่อทำ forearm pronation แล้วกด ulnar head เด้งขึ้นลงได้ แสดงว่ามี distal radioulnar injury)
Imaging
- Film wrist PA, lateral, oblique views
- อื่นๆ ได้แก่ scaphoid view (PA with ulnar deviation), carpal tunnel view (tangential view ของ carpal tunnel ดู pisiform และ hamate fx), grip compression view [fist view ช่วยดัน capitate หา proximal carpal row ดู scapholunate หรือ triquetrolunate instability], CT, MRI
Film wrist PA
Film wrist lateral
**scaphoid จะเป็นตัวดึง lunate ให้บิดมาทาง volar ส่วน triquetrum จะดึง lunate บิดมาทาง dorsal ให้สมดุลกัน
Film oblique
|
Ligamentous injuries
Scapholunate ligament
instability
- พบบ่อยที่สุด เกิดจากล้มเอา thenar eminence ยันพื้น ปวดตำแหน่ง distal ต่อ Lister’s tubercle
- Film PA: scaphoid-lunate separation > 3 mm [ถ้าไม่เห็นอาจทำ grip view], scaphoid shorter + "cortical ring sign"; film Lateral: dorsal intercalated segment instability (SL angle > 60o, CL > 20o)
- Tx: Radial gutter splint, short arm volar posterior mold, F/U orthopedist (ORIF)
Triquetrolunate ligament instability
- ล้มมเอา hypothenar eminence ยันพื้น ปวดตำแหน่ง distal ต่อ ulna
- Film PA: triquetrolunate joint space widening, obliteration of capitolunate joint; film Lateral: volar intercalated segment instability (CL > 20o)
- Tx: Ulnar gutter splint, short arm posterior mold 6-8 wks., F/U orthopedist
Perilunate dislocation, lunate dislocation
- เกิดจาก forceful dorsiflexion มีการเปลี่ยนแปลงเป็น 4 ระยะ ได้แก่ 1) scapholunate dissociation, 2-3) separation ของ capitolunate และ triquetrolunate joint (เกิด perilunate dislocation), 4) ถ้า capitate rebound กลับด้วยแรงเพียงพอจะดันให้เกิด lunate dislocation แทน
- Film lateral perilunate dislocation: Third C [capitate] displaced dorsal to the lunate; increase SL และ CL angle; PA view: capitolunate joint space หายไป, scapholunate และ triquetrolunate joint space เพิ่มขึ้น [มักเกิดร่วมกับ scaphoid, capitate fracture จะใช้คำว่า transscaphoid perilunate dislocation]
- Film PA lunate dislocation: triangular shape of the lunate (“piece-of-pie”); Lateral: middle C pushed off the radius into the palm (“spilled teacup” sign); อื่นๆพบได้เหมือน perilunate dislocation
- Tx: Emergency consultation
Carpal bone fractures
Bone
|
Examination
|
Management
|
Trapezium
|
Painful
thumb movement, weak pinch strength; tender ที่
apex ของ snuffbox; Ix: 20o pronation
oblique view
|
Short arm
thumb spica splint,
consult orthopedist ถ้า displaced fx > 1 mm หรือ diastases > 2 mm
|
Trapezoid
|
Tenderness
ที่ด้าน radial กระตุ้นโดยกดที่ index
metacarpal ray
|
Short arm
thumb spica splint
|
Capitate
|
Tenderness
ที่ proximal ต่อ third metacarpal;
[มัก fx รวมกับ scaphoid เรียกว่า scaphocapitate syndrome, ถ้ามี lunate
fx จะรวมเป็น arc fracture]
|
Short arm,
volar wrist splint
|
Hamate
|
Tenderness
ที่ hook of the hamate; Ix: PA, carpal tunnel view;
ตรวจหาการบาดเจ็บของ Guyon’s canal
|
Hook fx: Short
arm, volar wrist splint, 4th-5th MC joint flexion
splint; Displaced body fx: consult orthopedist
|
Scaphoid
[most common]
|
Snuffbox
tenderness [ulnar deviation]. Pain ขณะทำ axial load ตาม thumb MT หรือ resist
supination/pronation; ในรายที่สงสัยแต่ plain film ปกติ พิจารณาทำ MRI หรือใส่ splint
|
Short arm
thumb spica splint [dorsiflexion with radial deviation], F/U orthopedist
|
Lunate
[พบ isolated
injury ได้น้อยมาก]
|
กดเจ็บตรงรอยเว้าที่
mid-dorsum ของ wrist, เจ็บเมื่อทำ axial load ที่ 3rd
metacarpal; blood supply เข้าทาง distal end ทำให้ส่วน proximal เสี่ยงต่อ avascular necrosis
(Kienbock’s disease)
|
Short arm
thumb spica cast, F/U orthopedist
|
Triquetrum
[second most common]
|
Dorsal, distal
to ulnar styloid tenderness; dorsal avulsion fx จะเห็นจาก film
lateral และ oblique view + partial pronation; body
fracture เห็นใน film PA
|
Avulsion
fx ใส่ wrist splint 1-2 สัปดาห์,
stable body fx ใส่ short arm cast 6 สัปดาห์,
consult orthopedist ถ้า unstable fx (> 1 mm
displacement) หรือมี perilunate/lunate dislocation ร่วมด้วย
|
Pisiform
|
เป็น sesamoid bone ใน flexor
carpi ulnaris tendon เป็น bony prominence ที่
base ของ hypothenar eminence ต้องตรวจหาการบาดเจ็บของ
ulnar nerve และ artery (pisiform และ
hook ของ hamate เป็น Guyon’s
canal ภายในมี ulnar nerve และ artery);
Ix: partial supination, carpal tunnel view [pisiform จะไม่ซ้อนกับ
triquetrum]; ก่อนอายุ
12 ปีอาจเห็นเป็น multiple ossification center
|
Short arm
volar splint (30° flexion + ulnar deviation), F/U orthopedist
|
Distal radius, ulnar fractures
Colles’s
fx (distal radius fx with dorsal
angulation)
- ถ้า fracture line อาจเป็น comminuted และ extend เข้า radioulnar หรือ radiocarpal joint (“die-punch” fracture); ถ้ามี ulnar styloid fx อาจมี triangular fibrocartilage complex injury ร่วมด้วย
- มีลักษณะ “dinner-fork” deformity อาจมีอาการชาฝ่ามือ (median nerve compression); มักพบร่วมกับ
- Tx: consult orthopedist ใน unstable fx (angulation > 20o, intra-articular, comminuted, shortening > 1 cm); ถ้า stable fx อาจทำ compression dressing + splint หรือทำ closed reduction (traction with finger traps, weight 10-20 Ib, hematoma block, ดัน fx fragment ไปทาง distal + palmar) พยายามให้ volar tilt กลับมา normal position (อย่างน้อย zero degree angulation) + sugar tong splint, F/U orthopedist
Smith’s
fx (reverse Colles’s fx, distal radius
fx with volar angulation)
- มีลักษณะ “garden-spade” deformity
- Tx: เหมือน Colles’s fx (reduction pressure ทำในทิศตรงข้าม)
Barton’s
fx (dorsal/volar rim fx of distal
radius)
- มักมี carpal subluxation/dislocation ไปทางด้านที่ fx
- Tx: consult orthopedist ถ้า > 50% ของ radial articular surface หรือมี carpal subluxation; ใน minimally displaced fx ใส่ sugar tong splint, F/U orthopedist
Radial
styloid fx (Chauffeur's fx)
- มักพบร่วมกับ lunate dislocation; เป็นที่ insertion ของ major capal ligament
- Tx: consult orthopedist ถ้า displace > 3 mm (เกิด carpal instability สัมพันธ์กับ scapholunate dissociation); Non-displace fx ใส่ short arm splint (+ wrist mild flexion + ulnar deviation), F/U orthopedist
Ulnar
styloid fx
- consult orthopedist ถ้าเป็น ulnar base fx (อาจจะเป็น intraarticular fx) หรือมี triangular fibrocartilage complex tear (ตรวจ ulnocarpal stress test: compression load to the wrist in ulnar deviation will pain/clicking; pain with pronation/supination); ถ้า stable distal radioulnar joint ให้ใส่ ulnar gutter splint (+ slight ulnar deviation + wrist neutral position), F/U orthopedist
Distal
radioulnar joint disruption
- พบร่วมกับ Galeazzi fx-dislocation (distal radius fx) หรือ Fx both bones; isolated injury ส่วนใหญ่เป็น dorsal dislocation ของ ulna เกิดจาก hyperpronation
- ปวด distal radioulnar joint กำมือไม่แน่น limited ROM โดยเฉพาะ pronation และ supination
- Ix: film wrist lateral เห็น ulnar displacement (ต้องดูว่าเป็น true lateral โดย proximal pole ของ scaphoid, lunate, triquetrum และ radial styloid อยู่ตรงกลางเหนือ distal articular surface), AP view เห็น bone overlap กัน
- Tx: refer orthopedist, immobilization ในท่า supination (dorsal dislocation) หรือ pronation (volar dislocation)
Ref: Tintinalli ed8th
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น