ข้อบ่งชี้
- วัด peak expiratory flow rate (PEFR) เพื่อประเมิน severity ใน acute asthmatic attack (GINA 2018); ไม่มีคำแนะนำให้วัดใน COPD exacerbation
- เพื่อวินิจฉัยแยกโรคในรายที่มาด้วยอาการเหนื่อย เช่น แยกระหว่าง COPD และ congestive heart failure
ข้อห้าม
- ในรายที่เป็น severe respiratory compromise ที่ต้องการการรักษาทันที
- โรคที่อาจจะแย่ลงถ้ามีการเพิ่มขึ้นของ intrathoracic pressure เช่น pneumothorax, pneumomediastinum, aortic aneurysm, cerebral aneurysm
อุปกรณ์
- Flow spirometry สามารถวัด forced expiratory volume in 1 second (FEV1), expiratory reserve volume (FVC), และ PEFR
- The mini-Wright peak-flow meter ใช้วัด PEFR ซึ่งมีความแม่นยำของอุปกรณ์อย่างน้อย 5 ปี แต่ค่าที่วัดได้อาจแตกต่างกันในแต่ละยี่ห้อ ซึ่งต้องใช้ยี่ห้อเดียวกันในการเปรียบเทียบ PEFR ในแต่ละครั้ง
วิธีการ
 |
| ที่มา: สถานปฏิบัติการเภสัชกรรมชุมชน ร้านยามข คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2555 |
- ปรับแท่งวัดให้อยู่ในตำแหน่ง “0” และใช้ disposable mouthpiece ถ้าต้องใช้กับผู้ป่วยหลายคน
- ถ้าทำได้ควรให้อยู่ในท่ายืน หรือ นั่งหลังตรง ยกคางขึ้นและแหงนคอเล็กน้อย อาจต้องใช้ nose clip ใน formal spirometry testing
- หายใจปกติระยะหนึ่ง แล้วหายใจเข้าให้สุด ปากอมที่ mouthpiece ไม่ให้มีรูรั่ว แล้วหายใจออกให้แรงที่สุดจนหมด
- ทั้ง spirometry และ PEFR ให้วัดซ้ำ 3 ครั้ง โดย PEFR จะวัดในช่วงหายใจออก 100 ms แรก
การแปลผล
Spirometry
- ค่าปกติ ผู้ชาย FEV1 3.0-5.0 L, FVC 3.5-6.0 L, FEV1/FVC 75-85%; ผู้หญิง FEV1 2-3.5 L, FVC 2.5-4.0 L, FEV1/FVC 75-85%
- FVC ปกติ แต่ FEV1/FVC ratio ลดลง แสดงว่ามี airflow obstruction
- FVC ลดลง แต่ FEV1/FVC ปกติหรือเพิ่มขึ้น เป็น restrictive lung disease
Peak flow meter
- ค่าปกติของ PEFR ในคนไทย ให้ดูใน Link
- Asthmatic attack แบ่ง severity ดังนี้ mild คือ PEFR > 50%, moderate-severe คือ PEFR < 50% ของค่า predicted หรือ personal best; และใช้เป็นหนึ่งในเกณฑ์ประเมินให้ discharge คือ PEFR ดีขึ้น หรือ > 60-80%
Ref:
Robert Clinical Procedure
ขอบคุณครับเพื่อนโน๊ต
ตอบลบ