Footpad use
- ใช้เพื่อกระจายแรงกดที่ฝ่าเท้าไม่ให้กดลงบนจุดที่เจ็บ ได้แก่ plantar wart, hard corns, hyperkeratosis, bunion, metatarsalgia ก่อนที่จะนัด F/U ต่อไป
Heel pain syndrome
- Heel spur pain รักษาโดยใส่ heel pad/cup หรือ doughnut-shaped orthotic, อาจฉีด methylprednisolone 10-20 mg ในจุดที่เจ็บ
- Retrocalcaneal bursitis,
Achilles tendinopathy: ดูเรื่อง
common foot problems, bursitis & tendinitis
- Calcaneal apophysitis
พบในเด็กอายุ
7-10 ปี เป็น overuse
syndrome รักษาให้ rest,
ice, heel pad
Plantar surface pain
- Plantar fasciitis:
ดูเรื่อง
common foot problems, bursitis & tendinitis
- Forefoot neuroma:
ดูเรื่อง
common foot problems
- Ganglion cyst:
ดูเรื่อง
common foot problems
Traumatic foot conditions
Toe fracture, sesamoid bone fracture
- Great toe fracture
ให้ทำ
non-weight-bearing ankle splint (ใส่เลยนิ้วโป้ง)
+ F/U; แนะนำให้ reduction
ถ้า displaced fracture ของ
proximal phalanx > 2 mm
- Open fracture
ให้ทำ
wound cleaning, PO ATB, และ
F/U
- Lesser toe fracture ให้ทำ immobilization กับนิ้วที่อยู่ติดกันนาน 6 สัปดาห์ ผู้ป่วยสามารถเปลี่ยน splint เองทุก 2-3 วัน ใส่รองเท้าพื้นแข็ง (stiff-soled shoe, postoperative shoe) จะช่วยลดอาการปวดได้ในช่วงวันแรกๆ
- Tibial sesamoid bone fracture (อาจ film เปรียบเทียบกับอีกข้างเพื่อแยกจาก bipartite sesamoid) ให้ใส่ aperture bunion-type pad หนา 0.5-0.75 ซม. อาจใส่ hard-sole shoe ช่วยลดอาการปวด
Metatarsal stress fracture
- มักเป็นที่ distal
second และ third
metatarsal bone ซึ่ง plain
film อาจจะปกติ แต่พบความผิดปกติได้จาก bone
scan หรือ MRI
- รักษาโดยการพัก
Plantar puncture wound exploration
- แนะนำให้ทำ wound
exploration ในรายที่สงสัยว่ามี retained
FB เช่น แผลขนาดใหญ่และสงสัย organic
FBs, มีอาการสงสัย (ปวด
บวม แดง) หลัง 48
ชั่วโมง
(สาเหตุ เช่น FBs,
deep space infection [osteomyelitis])
- Puncture wound ที่มาใน 24 ชั่วโมงแรก มักให้ดูอาการ ทำแค่ topical wound care + irrigate exposed dermis โดยไม่ให้ PO ATB พบว่าส่วนใหญ่หายได้เอง (88%) มีส่วนน้อยที่เกิดภาวะแทรกซ้อน (12%) ซึ่งไม่สามารถทำนายได้จากการตรวจในวันแรก
- ในรายที่สิ่งแปลกปลอมทะลุพื้นรองเท้ายางจะเสี่ยงมากกว่าปกติ ซึ่ง FB จะเป็นเศษยางจากรองเท้า
- ให้ผู้ป่วยนอนคว่ำบนเตียง
ทำ local หรือ regional
anesthesia
- Coring technique: ใช้ no.11 blade ทำ excision กว้าง 2-3 มม.แล้วใช้ hemostat ดึงออกมา (หรือใช้ punch biopsy instrument) แล้วทำ gauze pack ไว้ 2-3 วัน
- ในรายที่มี cellulitis ให้ PO ATB (gram-positive organism) ถ้าเป็นแผลทะลุในรองเท้ากีฬาต้องสงสัยเชื้อจาก Pseudomonas
- ในรายที่มีอาการหลายวัน-หลายสัปดาห์
(โดยเฉพาะที่ตรวจร่างกายไม่พบอะไรชัดเจน)
ควรทำ investigation (CT, bone scan, MRI) เพื่อหาสาเหตุ
เช่น retained FB, osteomyelitis, septic
arthritis
Ingrown toenail (เล็บขบ)
Nail spicule removal with
hyperkeratosis debridement (สำหรับ
minor ingrown toenails)
วิธีการ
- Digital nerve block + tourniquet
- ใช้ English
anvil nail splitter, iris scissors, หรืออาจใช้ electrocautery
device ในการตัดเล็บ (แช่นิ้วในน้ำอุ่นให้นิ่มก่อน)
ในรายที่มีการอักเสบเฉพาะตรงปลายเล็บอาจ
remove เฉพาะส่วนของ
impacted nail spicule ออก แต่ในรายที่เป็นมากขึ้นให้ตัดเล็บเป็น
oblique segment ระยะประมาณ ½
ถึง
1/3 จาก proximal
nail fold
- ใช้ forceps
หรือ
hemostat ยก nail
fold ขึ้น เพื่อ remove hyperkeratotic
debris ออก ใช้ silver
nitrate ในการ control
bleeding
- ทำแผลด้วย ATB
ointment และ nonadherent
dressing
- ให้แช่น้ำอุ่น 2-3 ครั้ง/วัน และ redressing นัดดูแผลที่ 48-72 ชั่วโมง
- แนะนำไม่ให้สวมรองเท้ารัด การตัดเล็บให้ตัดปลายให้ตรงไม่โค้ง
- ในรายที่เป็นซ้ำหรือมีนิ้วผิดรูปให้ส่งตัวไปหา
podiatrist เพื่อทำ permanent
nail ablation (surgical excision + phenol ablation)
Toenail removal
(สำหรับ complex หรือ
extensive ingrown toenails)
วิธีการ
- Digital nerve block +
tourniquet
- สอด iris
scissor ไปใต้เล็บส่วน lateral
third เพื่อเลาะแยก nail ออกจาก
nail bed
- ใช้ English anvil nail splitter หรือ iris scissors ตัดเล็บส่วน lateral third ของ nail ลึกเข้าไปใน proximal nail fold (cuticle) หลายๆมิลลิเมตร
- ใช้ hemostat หรือ forceps บิดเล็บจากด้านนอกเข้าหาด้านใน จะดึง nail root ออกมาจาก cuticle ตรวจสอบดูว่าไม่มีส่วนของเล็บตกค้างอยู่ด้านใน
- Remove hyperkeratotic debris และ heaped-up skin ออก อาจใช้ silver nitrate จี้ที่ nail bed และที่ granulation tissue 2-3 นาที
- ใช้ 10%
sodium hydroxide ใส่ปลายไม้พันสำลีจี้ที่ nail
bed นาน 1-2 นาที
หรือ ใช้ 1% phenol ใส่ปลายไม้พันสำลีหมาดๆจี้ที่
nail matrix ใต้ต่อ lateral
nail groove และ proximal
nail fold นาน 30
วินาที
x 3 อัน เนื้อเยื่อจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลหรือสีเทา
ระวังไม่ให้โดน nail bed และ
lateral nail fold
- ทำแผลด้วย ATB
ointment และ nonadherent
dressing
- ให้ผู้ป่วยแช่แผลในน้ำอุ่นวันละ 2 ครั้ง แล้วทำ dry dressing แผลจะหายใน 2-4 สัปดาห์
Nail-splinting technique
- ถ้าการอักเสบเล็กน้อย ใช้ hemostat
หรือ
forceps ยก nail
spicule ขึ้น แล้วใช้ cotton
pledget หรือ closure
strip สอดรองใต้ขอบเล็บด้านข้าง
แล้วให้ผู้ป่วยแช่แผลในน้ำอุ่นทุกวัน เอา tape
closure เก่าออกแล้วเปลี่ยนอันใหม่ ทำจนกว่า nail
spicule จะงอกยาวจาก periungual
soft tissue
- ถ้าอักเสบพอประมาณ ให้ใช้ flexible tube เช่น surgical tube ที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 2-3 มม.หรือ tube จาก venipuncture kit ยาว 1 ซม.ตัดออกตามยาว แล้วสอดเข้าไปที่ขอบเล็บจนคลุมส่วน nail spicule ใช้ wound closure strip ติดยึดไว้
การตัดเล็บอย่างถูกวิธี
Ref:
Robert Clinical Procedure
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น