Exercise-induced
anaphylaxis (EIAn)
- กลุ่มย่อยของ EIAn คือ Food-dependent, exercise-induced anaphylaxis (FDEIAn) คือ จะเกิดอาการก็ต่อเมื่อออกกำลังกายหลังกินอาหารบางอย่างส่วนใหญ่ภายในเวลา 2 ชั่วโมง
- H&P: อาการเริ่มแรกจะรู้สึกตัวร้อน คัน มี wheal ขนาด > 10-15 มม. (ต่างจาก cholinergic/heat-induced urticarial จะเป็น wheal เล็กๆ 1-3 มม.) รู้สึกอ่อนเพลียไม่มีแรงทันที ถ้ายังออกกำลังกายต่อจะมีอาการอื่นๆของ anaphylaxis เกิดขึ้น เมื่อหยุดออกกำลังกายอาการจะดีขึ้น
- FDEIAn อาหารที่เป็นสาเหตุที่พบบ่อยในคนยุโรป คือ wheat,
grains, และ nuts; ในคนเอเชีย คือ wheat,
shellfish; บางรายจะเกิดอาการก็ต่อเมื่อมีปัจจัยร่วมเท่านั้น
ได้แก่ NSAIDs (24
ชม.), alcohol, premenstrual/ovulatory phase, extreme
temperature, seasonal pollen, infection
- DDx:
cholinergic urticaria, primary food allergy, cold-induced
urticarial/anaphylaxis, mastocytosis, cardiovascular events, exercise-induced
bronchoconstriction, exercise-associated reflux, postural orthostatic
tachycardia syndrome
- Ix:
baseline serum tryptase (2-3 วันหลัง attack เพื่อ
exclude mastocytosis), food-specific IgE
- Mx:
- หลีกเลี่ยงปัจจัยร่วม (ถ้ามี) หรืองดออกกำลังกายเมื่อมีปัจจัยเหล่านั้นอยู่
- FDEIAn และตรวจพบ IgE ของอาหารที่สงสัย ให้งดอาหารนั้น 4-6 ชั่วโมงก่อนออกกำลังกาย (ง่ายสุดคือออกกำลังกายตอนเช้าหลังตื่น)
- EIAn ให้ทดลองงดอาหาร 4-6 ชั่วโมงก่อนออกกำลังกาย ถ้าไม่เกิดอาการกำเริบให้ค่อยๆลดเวลางดอาหารลง ถ้าเกิดอาการขึ้นให้ตรวจ sensitization กับอาหารที่กินก่อนเกิดอาการ
- Sodium
cromolyn 100 mg (เด็ก) และ 200 mg (ผู้ใหญ่) กิน 20 นาที
ก่อนอาหาร อาจช่วยป้องกัน FDEIAn
ในสถานการณ์ที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงการออกกำลังได้
- H1 antihistamine ใช้ก่อนออกกำลัง หรือใช้ประจำทุกวัน อาจช่วยลดความรุนแรงได้ใน EIAs แนะนำให้ในรายที่เป็นบ่อย อาการรุนแรง หรือถูกกระตุ้นได้ง่าย (เช่น เดินเร็วแล้วกระตุ้น) หรือใน FDEIAn ที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงอาหารนั้นๆก่อนออกกำลังได้
- การออกกำลังกาย
- แนะนำให้ทำเป็นประจำ โดยค่อยๆเพิ่มความหนักและหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้น
- แนะนำให้ warm-up, ออกกำลังกายพร้อมกับเพื่อนที่สามารถช่วยฉีดยา epinephrine ได้ และพกโทรศัพท์ติดตัวเสมอ
- เมื่อเริ่มมีอาการต้องหยุดออกกำลังกายทันที ถือ epinephrine ไว้ในมือ และใช้ทันทีเมื่อมีอาการทางระบบไหลเวียนโลหิตหรือระบบหายใจ (เวียนศีรษะ จุกคอ หายใจลำบาก)
Ref: Up-To-Date
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น