Superficial vein thrombosis
นิยามคำศัพท์ superficial
phlebitis คือ การอักเสบ ปวด บวม แดง ร้อน ของ superficial
vein โดยที่ไม่มี thrombus แต่ถ้ามี thrombus
ร่วมด้วยจะเรียกว่า superficial thrombophlebitis แต่ถ้าเกิดกับ superficial axial vein ได้แก่ great
saphenous, anterior accessory saphenous, หรือ small
saphenous vein จะเรียกว่า superficial vein thrombosis (SVT)
ซึ่งอาจพัฒนาต่อไปเป็น deep vein thrombosis ได้
ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ ได้แก่ varicose vein, vein excision/ablation,
pregnancy/estrogen therapy, prior vein thrombosis, malignancy, hypercoagulable
states, IV catheter
อาการและอาการแสดง
- Uncomplicated จะมีอาการปวด บวม แดง ตามทางเดินของ superficial
vein อาจคลำ thrombus ได้เป็นลำซึ่งเมื่อยกขาขึ้นจะไม่หายไป
อาจมีไข้ต่ำ ๆ ได้
- Complicated ได้แก่ suppurative thrombophlebitis
จะมีไข้สูง แดงลามเลยขอบเขตของ vein; concurrent
thromboembolism (มี DVT, PE ร่วมด้วย);
recurrent/migratory thrombophlebitis (สัมพันธ์กับ
CA pancreas)
Ix:
- Duplex ultrasound ดูทั้ง superficial axial และ deep vein เพื่อดูตำแหน่งและความยาวของ
thrombus รวมถึงตำแหน่งที่ติดต่อกันระหว่าง superficial
และ deep vein
- coagulation parameters และ D-dimer ในรายที่ต้องให้ anticoagulant โดยตรวจครั้งแรกและตรวจซ้ำที่
45 วัน; CBC, H/C ใน suppurative
phlebitis
- แนะนำให้ตรวจหา hypercoagulability ในรายที่ไม่สัมพันธ์กับ varicose
vein หรือเป็นซ้ำ ร่วมกับหาอาการและอาการแสดงของ malignancy หรือ thrombophilic conditions อื่นๆ
การรักษา
- Phlebitis, superficial thrombophlebitis, และ SVT
ที่ไม่เสี่ยงต่อ VTE ให้รักษาตามอาการ ได้แก่ ยกขาสูงเหนือเอว,
ประคบเย็น, NSAIDs, และทำ
compression therapy (> 20 mmHg ถ้าทำแล้วไม่ปวดมากเกินไป)
- SVT ที่เสี่ยงต่อ VTE ปานกลาง ได้แก่ affected vein segment > 5
ซม., ใกล้ deep vein ในระยะ
3-5 ซม., หรือเป็นมากขึ้น แนะนำให้ prophylactic
anticoagulant ได้แก่ fondaparinux 2.5 mg SC daily,
enoxaparin 40 mg SC daily, หรือ rivaroxaban 10 mg PO daily
นาน 45 วัน
- SVT ที่เสี่ยงต่อ VTE มาก ได้แก่ ใกล้ deep vein ในระยะ
< 3 ซม., recurrent SVT หลังหยุด anticoagulant, เป็นมากขึ้นหลังให้ prophylactic
anticoagulant, หรือ มีภาวะเสี่ยงต่อ VTE (เช่น
prior DVT, thrombophilia) แนะนำให้รักษาเหมือน DVT (ดูเรื่อง DVT)
- ในรายที่ต้องให้ anticoagulant แต่ไม่สามารถให้ได้ พิจารณาทำ saphenous
vein ligation
แนะนำให้นัดติดตามอาการภายใน 7-10 วัน
Ref: Up-to-date
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น