วันอังคารที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2565

Superficial vein thrombosis

Superficial vein thrombosis

นิยามคำศัพท์ superficial phlebitis คือ การอักเสบ ปวด บวม แดง ร้อน ของ superficial vein โดยที่ไม่มี thrombus แต่ถ้ามี thrombus ร่วมด้วยจะเรียกว่า superficial thrombophlebitis แต่ถ้าเกิดกับ superficial axial vein ได้แก่ great saphenous, anterior accessory saphenous, หรือ small saphenous vein จะเรียกว่า superficial vein thrombosis (SVT) ซึ่งอาจพัฒนาต่อไปเป็น deep vein thrombosis ได้

ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ ได้แก่ varicose vein, vein excision/ablation, pregnancy/estrogen therapy, prior vein thrombosis, malignancy, hypercoagulable states, IV catheter

อาการและอาการแสดง

  • Uncomplicated จะมีอาการปวด บวม แดง ตามทางเดินของ superficial vein อาจคลำ thrombus ได้เป็นลำซึ่งเมื่อยกขาขึ้นจะไม่หายไป อาจมีไข้ต่ำ ๆ ได้
  • Complicated ได้แก่ suppurative thrombophlebitis จะมีไข้สูง แดงลามเลยขอบเขตของ vein; concurrent thromboembolism (มี DVT, PE ร่วมด้วย); recurrent/migratory thrombophlebitis (สัมพันธ์กับ CA pancreas)

Ix:

  • Duplex ultrasound ดูทั้ง superficial axial และ deep vein เพื่อดูตำแหน่งและความยาวของ thrombus รวมถึงตำแหน่งที่ติดต่อกันระหว่าง superficial และ deep vein
  • coagulation parameters และ D-dimer ในรายที่ต้องให้ anticoagulant โดยตรวจครั้งแรกและตรวจซ้ำที่ 45 วัน; CBC, H/C ใน suppurative phlebitis
  • แนะนำให้ตรวจหา hypercoagulability ในรายที่ไม่สัมพันธ์กับ varicose vein หรือเป็นซ้ำ ร่วมกับหาอาการและอาการแสดงของ malignancy หรือ thrombophilic conditions อื่นๆ

การรักษา

  • Phlebitis, superficial thrombophlebitis, และ SVT ที่ไม่เสี่ยงต่อ VTE ให้รักษาตามอาการ ได้แก่ ยกขาสูงเหนือเอว, ประคบเย็น, NSAIDs, และทำ compression therapy (> 20 mmHg ถ้าทำแล้วไม่ปวดมากเกินไป)
  • SVT ที่เสี่ยงต่อ VTE ปานกลาง ได้แก่ affected vein segment > 5 ซม., ใกล้ deep vein ในระยะ 3-5 ซม., หรือเป็นมากขึ้น แนะนำให้ prophylactic anticoagulant ได้แก่ fondaparinux 2.5 mg SC daily, enoxaparin 40 mg SC daily, หรือ rivaroxaban 10 mg PO daily นาน 45 วัน
  • SVT ที่เสี่ยงต่อ VTE มาก ได้แก่ ใกล้ deep vein ในระยะ < 3 ซม., recurrent SVT หลังหยุด anticoagulant, เป็นมากขึ้นหลังให้ prophylactic anticoagulant, หรือ มีภาวะเสี่ยงต่อ VTE (เช่น prior DVT, thrombophilia) แนะนำให้รักษาเหมือน DVT (ดูเรื่อง DVT)
  • ในรายที่ต้องให้ anticoagulant แต่ไม่สามารถให้ได้ พิจารณาทำ saphenous vein ligation

แนะนำให้นัดติดตามอาการภายใน 7-10 วัน

 

Ref: Up-to-date

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น